Ortadoğu'nun önemli coğrafi konumunun yanı sıra, uluslararası karayollarının bölgede yaygın olarak bulunması, uluslararası güçlerin bölgeye hakim olma hırsının artmasına yol açmıştır
Avrasya'nın kalbi olan Orta Doğu, jeostratejik olarak uluslararası toplumun büyük bir kısmı üzerinde kara, demiryolu ve hava geçiş noktasıdır. Orta Doğu, üç kıta arasındaki bağlantı halkasıdır: Afrika, Asya ve Avrupa. Ortadoğu'nun önemli coğrafi konumunun yanı sıra, uluslararası karayollarının bölgede yaygın olarak bulunması, uluslararası güçlerin bölgeye hakim olma hırsının artmasına yol açmıştır. Türkiye'de Boğaziçi ve Çanakkale Boğazları, Mısır'da Süveyş Kanalı, İran'da Hürmüz Boğazı, Yemen'de Babü'l Mendeb, Basra Körfezi, Aden Körfezi vb. bu bölgenin stratejik öneminin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Geçen yüzyıldaki tarihsel gelişmelere bakıldığında, dünya güçlerinin bu bölgedeki nüfuzlarını genişletmek için defalarca hakim olmaya çalıştıkları görülüyor.
Ortadoğu, dünyanın en zengin petrol ve doğal gaz rezervlerine sahip bölgedir. Suudi Arabistan, İran, Irak, Kuveyt ve Birleşik arap emirlikleri gibi ülkeler, küresel petrol arzının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Bu nedenle, enerji güvenliği ve petrol ticareti açısından büyük bir öneme sahiptir. Ortadoğu, Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasında stratejik bir geçiş bölgesidir. Bu nedenle, bölgenin jeopolitik konumu, ticaret yolları, deniz yolları ve enerji nakliyatı açısından büyük bir stratejik öneme sahiptir. Ayrıca, Orta Doğu'nun yakınlığı, Avrupa ve Asya arasındaki ticaret ve iletişim için bir köprü görevi görmesini sağlar.
Ortadoğu, üç büyük dünya dini olan İslam, Hristiyanlık ve Musevilik için kutsal yerlere ev sahipliği yapmaktadır. Kudüs, Mekke, Medine ve diğer dini kentler, milyonlarca inanan için önemli hedeflerdir. Bu nedenle, dini turizm ve kültürel etkinlikler açısından büyük bir çekim merkezidir. Ortadoğu, tarih boyunca çeşitli bölgesel çatışmalara ve siyasi gerginliklere sahne olmuştur. İsrail-Filistin çatışması, Irak'ın istikrarsızlığı, Suriye iç savaşı, Yemen krizi gibi önemli çatışmalar bölgede yaşanmaktadır. Bu çatışmalar, bölgenin ve dünyanın istikrarı açısından önemli bir risk oluşturur ve küresel güçlerin ilgisini çeker. Suriye iç savaşı, 2011'den beri devam etmektedir ve sivil halka büyük acılar yaşatmıştır. Şiddet olayları, bombalamalar, kimyasal silah kullanımı ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yüz binlerce insan ölmüş ve milyonlarca insan yerinden edilmiştir. Suriye'deki çatışma, bölgedeki en büyük insani krizlerden biri olarak kabul edilmektedir.
Irak, Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2003 yılından bu yana birçok sorunla karşı karşıya kalmıştır. Bölgedeki etnik ve dini gerilimler, terör saldırıları, iç çatışmalar ve siyasi istikrarsızlık Irak halkına zarar vermiştir. Ayrıca, Irak'ta yaşanan savaşlar ve sonuçları, bölgesel istikrarı da etkilemiştir. Yemen, 2014 yılından bu yana çatışmalara ve iç savaşa sahne olmuştur. Suudi arabistan liderliğindeki koalisyon güçlerinin Yemen'e müdahalesi, sivil halka yönelik saldırılar, açlık ve kolera salgını gibi faktörler, Yemen halkına büyük zararlar vermiştir. Yemen, dünyanın en büyük insani krizlerinden biriyle karşı karşıyadır. İsrail-Filistin çatışması, uzun yıllardır devam eden bir sorundur ve bölgedeki halklara büyük zararlar vermiştir. Sivil kayıplar, yerinden edilme, toprak ve su kaynaklarının paylaşımı konusundaki sorunlar, İsrail-Filistin çatışmasının etkileridir.
Ortadoğu, terörizm ve radikalleşmeyle mücadele açısından önemli bir bölgedir. Bölgedeki çeşitli terör örgütleri, küresel güvenlik tehdidi oluşturur ve uluslararası toplumun dikkatini çeker. Bu nedenle, bölgedeki güvenlik durumu, küresel düzeyde takip edilir ve etkileri hissedilir.Ortadoğu, su kaynakları açısından genellikle kıtada kıtlık yaşanan bir bölgedir. Fırat, Dicle ve Nil gibi önemli nehirler bölgeden geçer ve su kaynaklarının yönetimi ve paylaşımı çeşitli ülkeler arasında potansiyel anlaşmazlıklara neden olabilir.
Amerika Birleşik Devletleri, Ortadoğu'daki enerji kaynaklarına erişim ve kontrol için eleştirilmiştir. Özellikle Irak'ın işgali sırasında, Amerikan şirketlerinin Irak'ın petrol rezervlerine erişim sağlama amacıyla hareket ettiği iddiaları ortaya atılmıştır. Ayrıca, ABD'nin bölgedeki stratejik çıkarlarını korumak için bazı Ortadoğu ülkelerine askeri müdahalelerde bulunduğu eleştirileri de mevcuttur. İngiltere'nin, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bölgedeki petrol kaynaklarını kontrol etmek amacıyla Orta Doğu'ya müdahale ettiği ve bölgeyi sömürdüğü iddiaları bulunmaktadır. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte, İngiltere'nin bölgedeki etkisi ve petrol kaynaklarına yönelik politikaları eleştirilmiştir.
Rusya'nın Ortadoğu'daki enerji kaynaklarına erişim sağlama amacıyla bölgede politik ve askeri müdahalelerde bulunduğu iddiaları mevcuttur. Özellikle Suriye'deki iç savaşta Rusya'nın Esad rejimine destek sağlaması ve bölgedeki stratejik çıkarlarını koruma amacıyla hareket ettiği eleştirileri bulunmaktadır. Çin'in, Orta Doğu'daki enerji kaynaklarına olan ihtiyacını karşılamak ve enerji güvenliğini sağlamak amacıyla bölgede ekonomik ve ticari ilişkilerini artırdığı iddia edilmektedir. Özellikle Çin'in Orta Doğu ülkeleriyle enerji anlaşmaları yapması ve kaynaklara erişim sağlama amacıyla altyapı projelerine yatırım yapması eleştirilere neden olmuştur.
Rusların deniz arayışları ve Türkiye'nin hayati boğazlarını kontrol etmesi, Orta Doğu'daki İngiliz sömürgeciliği, Şamat bölgesindeki Fransız etkisi ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra ABD'nin Orta Doğu'daki varlığı her zaman bölgesel istikrarsızlığa yol açmıştır. Avrasya'nın kalbi olan Orta Doğu, jeostratejik olarak uluslararası toplumun büyük bir kısmı üzerinde kara, demiryolu ve hava geçiş noktasıdır. Bu bölge, stratejik boyutlarına ek olarak Hindistan ve Doğu Asya ile Avrupa ve Afrika arasındaki hava ve kara geçişinin geçiş noktası olarak değerlendirilmektedir.
